ICOM SRBIJA NAGRADA 2024
Ivana Jovanović Gudurić
Viša kustoskinja
MUZEJ GRADA NOVOG SADA
Stručni rad više kustoskinje Ivane Jovanović Gudurić, odlikuje kompleksan antropološki pristup u interpretaciji zbirki koje vodi u Muzeju grada Novog Sada. Baveći se najviše devetnaestovekovnim građanskim društvom, ona se trudi da uvek sledi koncept pojedinac – porodica – društvo, kako u stručnoj obradi predmeta, tako i u publikovnju i izložbenoj delatnosti. U prethodnih nekoliko godina njeno profesionalno interesovanje bilo je usmerano na različite elemente, takozvane, ženske građanske kulture. Kao rezultat sveobuhvatnih istraživanja i pažljivih promišljanja, u 2023. godini realizovala je izložbu “Ženska strana Grčkoškolske ulice”, na kojoj su lične biografije tri izabrane Novosađanke interpretirane kroz aspekt porodičnih istorija i u kontekstu važnih istorijskih i društvenih procesa. Komparativni pristup u prezentaciji omogućio je ujedno i uvid u postojanje različitih životnih stilova unutar samog građanskog društva. Drugi važan segment profesionalnog rada Ivane Jovanović Gudurić odnosi se na delovanje Etnološke sekcije Muzejskog društva Srbije, koju sa velikim uspehom predvodi već gotovo čitavu deceniju. Posebno je ponosna na timsku izložbu “Tradicija vašara u Srbiji” koja je tokom 2023. godine prezentovana u čak jedanaest muzeja širom Srbije. Izložba je rezultat višegodišnjeg projekta koji je od samog početka predvodila . Tokom njegove realizacije pokazala je izuzetne veštine upravljanja velikim timom saradnika, kao i spremnost za uvođenje novih inovativnih praksi u zajedničkom radu na zaštiti i prezentaciji segmenata materijalnog i nematerijalanog kulturnog nasleđa.
Izložba „Ženska strana Grčkoškolske ulice“ predstavlja rezultat višegodišnjih istraživanja Ivane Jovanović Gudurić na temu procesa stvaranja i razvoja takozvane ženske građanske kulture na prostoru Novog Sada u drugoj polovini 19. i prvim decenijama 20. veka. Osnovu postavke činele su biografije tri izabrane Novosađanke čije se zaostavštine čuvaju u fondu Muzeja grada Novog Sada – Mileve Simić, učiteljice i književnice, Vide Vulko Varađanin, pijanistkinje i humanitarke i Zore Stefanović, rođene Vučetić, društvene aktivistkinje. Izabrane lične biografije interpretirane su u kontekstu formiranja modernog građanskog društva, koje je bilo pod uticajem evropskih liberalnih ideja, ali istovremeno podložno tradicionalnim patrijahalnim načelima. Narativ izložbe podrazumevao je liniju pojedinac, porodica, društvo. Lični dometi, koje su u javnoj sferi postigle ove izuzetne žene, prikazani su kao rezultat podsticaja porodičnog okruženja, kao i delovanja institucija i organizacija u čijem radu su i same učestvovale (Srpska viša devojačka škola, Dobrotvorna zadruga Srpkinja Novosatkinja, Ženska stručna škola...)
Ženska strana Grčkoškolske ulice
Posebnu vrednost izložba „Ženska strana Grčkoškolske ulice“ dobila je kroz angažovanje četiri mlade novosadske umetnice, čiji su radovi bili sadržani u samoj postavci. U uvodnom delu postavke projektovane su animacije u čijim izradama su korišćene portretne fotografije iz fonda MGNS-a. Autorke animacija bile su Sofija Šrek i Milica Blešić, studentkinje završne godine Akademije umetnosti u Novom Sadu, smer Animacija. Poslednji segment izložbe činio je video rad pod nazivom „Građanka“, koji je predstavio tumačenje pojma građanka u savremenom društvu. Autorka video rada bila je Arijana Davidović, studentkinja treće godine Akademije umetnosti u Novom Sadu, smer Novi likovni mediji. Na svečanom otvarnju izložbe učenice Osnovne baletske škole izvele su koreografiju inspirisanu biografijama izabranih Novosađanki, čija je autorka bila Staša Kukić, koreografkinja i nastavnica savremenog plesa. Izborom navedenih saradnica i konceptom saradnje Ivana Jovanović Gudurić povezala je “akterke” izložbe i njihov javni rad sa savremenom umetničkom i društvenom praksom.
https://baletska.com/izlozba-zenska-strana-grckoskolske-ulice/
Rezultati višegodišnjih istraživanja i promišljnja Ivane Jovanović Gudurić na temu nastanka i razvoja ženske građanske kulture publikovani su u formi kataloga izložbe „Ženska strana Grčkoškolske ulice“. Za potrebe pisanja tekst, pored predmeta iz fonda Muzeja grada Novog Sada (memorabilije, arhivalije i drugo), korišćena je dostupna arhivska građa, novine i periodika iz druge polovine 19. i prvih decenija 20. veka, kao i drugi pisani i vizuelni izvori. U koncepciji teksta autorka je izabrala uporedni prikaz tri biografije prema burdijeovskom konceptu formiranja i razvoja habitusa pojedinca. Na taj način čitanje kataloga omogućava kako uvid u podatke iz života izabranih ličnosti, tako i u važne društveno-istorijske procese koji su činili okvir za stvaranje ženske građanske kulture. Takođe, ovakakvim pristupom autorka je ukazala i na različite životne stilove unutar građanskog društva, a koje se često smatra homogenim.
Tokom trajanja izložbe „Ženska strana Grčkoškolske ulice“ organizovana su autorska vođenja kroz postavku sa ciljem detaljnijeg upoznavanja publike sa njenim sadržajem. Tokom jednočasovnog vođenja autorka Ivana Jovanović Gudurić upoznavala je posetioce sa širim društvenim kontekstom formiranja ženske kulture unutar građanskog društva 19. veka. Segment posvećen porodicama Simić, Vučetić i Varađanin koristila je kao ambijent za predstavljanje 19. veka kao vremena povećane društvene fluidnosti, kao i značaja porodične podrške u socijalnom napredovanju pojedinca. U delu posvećenom ličnim pričama izabranih Novosađanki autorka je tokom vođenja akcentovala njihov rad na vlastitim biografijama, njihova delovanja u javnom životu, kao i doprinos segmentima lokalnog kulturnog nasleđa. Ovo su ujedno bile i glavne odrednice pojma građanka koje su povezale segmente izložbe u jedinstveni narativ. Tokom trajanja izložbe od 2. juna do 3. septembra organizovano je osam autorskih vođenja.
Na poziv organizatora, a u svojstvu jednog od izlagača, Ivana Jovanović Gudurić prisustvovala je međunarodnoj konfernciji „Gender equality: ungendering memory and museum practices“, održanoj u Slovenskom etnografskom muzeju u Ljubljani, 29. i 30. septembra 2023. Tom prilikom održala je predavanje pod nazivom „Exhibition The Feminine Side of Grčkoškolska Street – Discovering the Women´s History of one City“.
https://tractsnetwork.online/2023/09/27/care-and-repair-ungendering-memory-and-museum-practices/
Tokom 2023. godine višegodišnji projekat Etnološke sekcije Muzejskog društva Srbiji, pod nazivom „Tradicija vašara u Srbiji“ ušao je svoju završnu fazu. Ivana Jovanović Gudurić, kao predsednica Sekcije i koordinator projekta bila je nosilac stručnih i organizacionih aktivnosti projekta od samog početka njegove realizacije. Tokom 2023. godina izložba pod nazivom „Tradicija vašara u Srbiji“, na kojoj je učestvovalo preko 20 saradnika, a korišćen materijal iz 18 institucija, gostovala je u 11 muzeja širom Srbije. Izložba je podržana od strane Ministarstva kulture Republike Srbije.
https://www.youtube.com/watch?v=iUDJFih7t4g
U okviru projekta „Tradicija vašara u Srbiji“ u 2023. godini objavljen je zbornik stručnih radova pod istim nazivom. Zbornik sadrži sadrži 12 tekstova kroz koje je tema vašara interpretirana iz različtih socijalnih, kulturnih, kao i prostorno-geografskih aspekata. Tekstovi autora su bogato ilustrovani fotografijama koje su prikupljene tokom trajanja projekta. Ivana Jovanović Gudurić obavljala je sve tehničke poslove oko pripreme ovog izdanja Muzejskog društva Srbije. Kao urednik priredila je prigodni tekst u formi uvodne reči, a objavila je i stručni rad pod nazivom „Vašari u srpskoj istoriografiji: primer publikacija Naši novi gradovi na jugu (1922) i Naša stara trgovina (1926)“. Objavljivanje zbornika finansirano je od strane Ministarstva kulture Republike Srbije.
U Narodnom muzeju Šabac, 21. i 22. septembra održana je Završna konferencija projekta „Tradicija vašara u Srbiji“ čiji je organizator, ispred Etnološke sekcije MDS-a, bila Ivana Jovanović Gudurić. Ovim povodom još jednom su se okupili učesnici projekta kako bi, pre svega, prisustvovali svečanom otvaranju izložbe u čijoj su realizaciji zajednički učestvovali. Usledile su prezentacije i tematski razgovori u vezi sa tekstovima sadržanim u tematskom zborniku i na samoj izložbi. Takođe, okupljanje saradnika podrazumevalo je i diskusiju na temu uspešnosti realizacije čitavog projekta. Ivana Jovanović Gudurić je na konferenciji učestvovala u svojstvu jednog od izlagača i moderatora.
U 2023. godini Ivana Jovanović Gudurić objavila je tekst pod nazivom „Ženske organizacije u Novom Sadu u prvoj polovini 20. veka“ na digitalnoj platformi ŽeNSki muzej. Tekst predstavlja nastavak ranije objavljenog priloga „Ženske organizacije u Novom Sadu u drugoj polovini 19. veka“. Stručnim tekstovima i reprodukcijama predmeta iz muzejskih kolekcija Ivana Jovanović Gudurić učestvuje u stvaranju digitalne zbirke građe vezane za život i rad žena koje su obeležile istoriju Novog Sada. Platformu ujedno koristi za promociju stručnog pristupa u interpretaciji ovog segmenta lokalnog kulturnog nasleđa, postavljajući akterke „ženske istorije“ u širi društveni kontekst.
https://zenskimuzejns.org.rs/2024/01/04/zenske-organizacije-u-novom-sadu-u-prvoj-polovini-20-veka/
U 2023. godini Ivana Jovanović Gudurić je, po treći put, izabrana za člana Upravnog odbora Fonda za unapređenje vokalne umetnosti mladih „Melanije Bugarinović i ćerke Mirjane Kalinović Kalin“, a na predlog Uprave za kulturu grada Novog Sada. Kao kustos Memorijala čuvene operske dive, koji je deo fonda Muzeja grada Novog Sada, Ivana Jovanović Gudurić je uvela praksu prezentacije delova ove vredne zbike u okviru svečanih godišnjih koncerata stipendista Fonda.
https://novisad.rs/odrzhan-koncert-stipendista-fonda-melanije-bugarinovitsh