ICOM SRBIJA NAGRADA 2024
Zoran Lević
Viši kustos / konzervator
MUZEJ NAUKE I TEHNIKE, BEOGRAD
Zoran Lević je viši kustos i konzervator zadužen za Zbirku materijala i tehnologije i Zbirku zanatskih mašina i alata, Trenutno je na poziciji direktora Muzeja nauke i tehnike. U proteklih šesnaest godina rada u ovom Muzeju realizovao je 6 autorskih izložbi, bio autor postavki na 10 i konzervirao/restaurirao preko 3000 muzejskih predmeta za potrebe Muzeja i 26 muzejskih izložbi. Jedan od prvih konzervatora koji se uhvatio u koštac sa nadolazećim problemom konzervacije i restauracije muzejskih predmeta izrađenih od polimernih materijala. I u kustoskom i u konzervatorskom radu Zoran pokušava da konkretnu tematiku podeli kako sa stručnom, tako i sa opštom javnošću, kroz organizaciju interaktivnih radionica.
Izložba Gola tehnologija. Autorski tim: Zoran Lević, Dušan Petrović i Ivan Stanić. Posvećena je „skrivenoj“ strani tehničkih predmeta koje baštini Muzej. Tehnički uređaji uglavnom „skrivaju” svoju unutrašnjost koja se pokrivanjem, u većini slučajeva, štiti i time se obezbeđuje njihovo neometano funkcionisanje. Na taj način unutrašnjost većine tehničkih uređaja, a samim tim i njihov način rada, ostaju skriveni oku posmatrača.Zbog svega navedenog, rodila se ideja da se iz zbirki Muzeja izaberu eksponati koji „kriju” interesantnu unutrašnjost i prepuste prolazu X-zraka. Uz pomoć domaće kompanije Visaris, koja proizvodi digitalne rendgen-aparate i softver najnovije generacije, postignut je neverovatan rezultat. Nova tehnologija omogućila nam je i dinamičke snimke predmeta, odnosno, pružila nam je mogućnost da bez rasklapanja vidimo njihovu unutrašnjost, čak i dok rade. Otuda naša velika želja da ovu novu tehnološku i muzeološku praksu podelimo i s našim posetiocima, a sve u svrhu edukacije i demonstracije novih praksi u prezentaciji kulturne baštine.
https://www.politika.rs/sr/clanak/559733/Skrivena-strana-tehnickih-uredaja
Rad za više zvanje, višeg kustosa konzervatora za temu ima rad na muzejskom predmetu "kiosk k-67" koji je izrađen od kompozitnog polimernog materijal. Problematika sa kojom se Zoran susreća na radu na ovom predmetu, kroz jasnu konzervatorsku metodologiju i naučno istraživanje, dovodi do zaključka da je problem degradacije sve većeg broja muzejskih predmeta koji su izrađeni ili u svom sastavu imaju polimerne materijale će u budućem periodu predstavljati veliki izazov za većinu muzejskih stručnjaka koji pokušavaju da spreče ili zaustave degradaciju istih.
Izložba "Na staklenom putu-tehnologija stakla" je druga iteracija izložbe, koja za temu ima materijal staklo. Ova izloža je izvedena kao zajednički projekat Muzeja nauke i tehnike i Muzeja primenjene umetnosti, gde je svaki od muzeja ovaj materijal sagledavao iz svoje vizure. Povod za ovu izložbu je bilo obeležavanje 2022. godine, kao međunarodne godine stakla. Izložba je bazirana na istoriji i tehnologiji izrade i proizvodnje stakla, sa osvrtom na proizvođače stakla sa teritorije Republike Srbije. Ono što izložbu koja je realizovana u Muzeju nauke i tehnike čini još uspešnijom su interaktivne radionice, kao za obične posetioce, tako i za muzejske stručnjake.
https://muzejnt.rs/show-item/na-staklenom-putu-tehnologija-stakla/
U okviru izložbe "Na staklenom putu-tehnologija stakla" realizovane su radionice konzervacije i restauracije muzejskih predmeta od stakla, koje su bile namenjene muzejskim stručnjacima, i studentima konzervacije, sa ciljem edukovanja u polju rada sa ovim materijalom. Radionice su vodile konzervatori Maja Živković iz Narodnog muzeja Srbije i Dragana Išljamović, iz Narodnog muzeja u Nišu, ove radionice obuke je pohađalo preko 40 konzervatora i budućih konzervatora.
Izložba "Hladan kao led" za predmet ima ne samo led kao materijal, već se bavi i fenomenom niskih temperatura. Kroz predmete koji su vezani za rad sa ledom, pažnja je posvećena i istoriji i tehnologiji proizvodnje, sa osvrtom na prikupljanje prirodno formiranog leda sapovršina reka i jezera i njegovu upotrebu i skladištenje. Za mališane je u okviru izložbe organizovana radioni pravljenja sladoleda korišćenjem tečnog azota, a za starije niz predavanja sa temom niskih temperatura. Isto tako, posetioci su mogli da prisustvuju radu umetnika koji je izradio skulpturu od leda.
Kao konzervator, najobimniji posao je predstavljala celokupna nova postavka "Medicina u Srbiji" koja se nalazi u Muzeja srpskog lekarskog društva, Odeljenja Muzeja nauke i tehnike, ne samo zbog broja predmeta (preko 1000 muzejskih jedinica) na kojima je bilo potrebe za konzervatorsko/restauratorskim radovima, već i zbog najraznolikijih materijala od kjih su sačinjeni ovo predmeti
https://muzejnt.rs/odeljenje-muzej-srpskog-lekarskog-drustva/
Izložba "Nije zlato sve što sija" autora Zorana Levića i Nenada lukića za temu ima zlato, tehnološko dobijanje ovog plemenitog metala, istorijsku upotrebu, obradu ali i ekonomski faktor koji ima ovaj materijal. Saradnja sa drugim institucijama je omogućila da se ova tema bolje prikaže publici. Kao i većinu Zoranovih izložbi i u okviru ove je publici, kroz rad zlatara omogućeno posetiocima da zavire u tajne ovog zanata.
Radionice ispiranja zlata za decu, realizovana je u sklopu izložbe "Nije zlato sve što sija". Kroz ovu interaktivnu radionicu, najmlađi posetioci izložbe, imali su priliku da se okušaju u veštini ispiranja zlata. Svaki od učesnika ove radionice, sa sobom je kući poneo mali komadić pravog zlata.
https://www.instagram.com/muzejnaukeitehnike/reel/Cv2mY-4tUSZ/
Izložba "Keramika" kao što i sam naziv govori, za temu imaovaj materijal, od istorije, preko tehnologije do najsavremenije upotrebe keramičkih marerijala. Interaktivna radionica za posetioce im je omogućila da se oprobaju u izradi grnčarije pomoću grnčarskog točka. Autor je i na ovoj izložbi pokušao da predstavi posetiocima domaće proizvođaće keramike.
Prenošenje znanja je jako bitan momenat u radu višeg kustosa-konzervatora Zorana Levića, stoga kolega kroz predavanja i stručna vođenja, pokušava da ovu i uradi, ne samo u svojoj matičnoj ustanovi, već po pozivu i u drugim institugijama.