ICOM SRBIJA NAGRADA 2024
MUZEJ KRAJINE
Negotin
https://www.instagram.com/muzejkrajine/
https://www.facebook.com/people
Muzej Krajine je u 2024. godini nastavio da gradi svoju ulogu vodeće institucije u zaštiti, prezentaciji i istraživanju kulturnog nasleđa Negotinske Krajine. Fokus je bio na obeležavanju značajnih jubileja: 90 godina od osnivanja muzeja, 30 godina od početka arheoloških istraživanja na lokalitetu Vrelo Šarkamen, 60 godina od otvaranja Rodne kuće Stevana Mokranjca, 110 godina od Mokranjčeve smrti i 125 godina od rođenja prof. dr Momčila St. Mokranjca. Realizovano je 67 muzejskih programa: 22 izložbe, 11 promocija publikacija, 7 radionica, 12 programa muzejskog teatra, 6 projekcija dokumentarnih filmova i 2 stručna vođenja na arheološke lokalitete. Muzej je bio angažovan u okviru 7 festivala i manifestacija. Muzej Krajine značajno je proširio svoju zbirku, otkupom i poklonima. Likovna zbirka je obogaćena sa 20, dok je etnografska zbirka obogaćena sa 4 predmeta. Devet stručnih projekata podržano je na konkursima Ministarstva kulture Republike Srbije, a Muzej je bio i partner na projektu u dva dodatna arheološka projekta. Ovi projekti obuhvataju digitalizaciju, arheološka istraživanja, prezentaciju kulturne baštine i unapređenje uslova za njeno očuvanje. Stručnjaci muzeja učestvovali su na nacionalnim i međunarodnim konferencijama, kao predavači (7. međunarodna konferencija rimskih provincija na Dunavu pod nazivom "Frontier landscapes along the Danube", Arheološki kongres u Karansebešu u Rumuniji pod nazivom "In Memoriam Constantin Daicoviciu", XLVII Skupština i arheološki skup Srpskog arheološkog društva) i saradnici (Izborna skupština Muzejskog društva Srbije i redovna prolećna Skupština Nacionalnog komiteta ICOM Srbija). Muzej je ostvario značajnu međumuzejsku saradnju, kao i saradnju sa Arheološkim, Balkanološkim, Etnološkim i Istorijskim institutom, Filozovskim fakultetom, lokalnim školama i ustanovama kulture. Kroz sve ove aktivnosti, Muzej Krajine je dokazao svoju posvećenost očuvanju kulturnog identiteta i nastavio da bude vodeći centar kulture u regionu.
Muzej Krajine – Prostor sećanja, znanja i otkrića." Muzej Krajine, kao čuvar kulturno-istorijskog identiteta Negotinske Krajine, kroz 90 godina postojanja Slogan menjao se i razvijao, nastojeći da uvek bude aktivan učesnik društvenog života u Negotinu. Kroz izložbe, istraživanja, digitalizaciju i edukativne programe, povezuje prošlost i sadašnjost, čineći kulturu dostupnom svima.
Muzej Krajine je u 2024. godini ostvario značajne pomake u odnosu na svoj raniji rad, kao i u odnosu na druge ustanove kulture sličnog profila. Najveći iskorak napravljen je u unapređenju muzeološke prakse kroz digitalizaciju, savremenu prezentaciju nasleđa, unapređenje infrastrukture i intenziviranje saradnje sa publikom. Prvi put u istoriji ustanove, pokrenuta je periodična publikacija “Svetionik – Godišnjak Muzeja Krajine”, koja dokumentuje naučna istraživanja, izložbene programe i stručne doprinose, čime je muzej postao aktivan učesnik u akademskoj razmeni znanja. Uz to, realizovan je projekat „Virtuelna prezentacija Hajduk Veljkovog naoružanja”, što predstavlja korak ka modernom digitalnom arhiviranju i dostupnosti muzejskih sadržaja široj publici. Broj posetilaca, putem ekskurzija, pojedinačnih i besplatnih poseta, kao i kroz muzejske programe, dostigao je 35.434, što je značajan rast u odnosu na prethodni period. U kompleksu Mokranjčeve kuće rešen je dugogodišnji infrastrukturni problem izgradnjom šest toaleta za posetioce. Takođe, nakon mnogo godina, ponovo je otvorena muzejska suvenirnica, čime je unapređena turistička ponuda i omogućeno širenje svesti o kulturnom nasleđu kroz autentične suvenire. Zahvaljujući ovim rezultatima, Muzej Krajine je po prvi put dobitnik Majske nagrade za izuzetan doprinos u očuvanju kulturnog nasleđa i razvoju opštine Negotin, a Narodni muzej Srbije mu je dodelio zahvalnicu za uspešnu saradnju. Ovi inovativni pristupi, zajedno sa stručnim radom na konzervaciji, digitalizaciji i edukaciji, izdvajaju Muzej Krajine kao ustanovu koja kontinuirano unapređuje svoj rad, prateći savremene muzeološke trendove.
Aktivnosti
Svečana akademija povodom 90 godina Muzeja Krajine održana je u sali Doma kulture „Stevan Mokranjac“. Program je započeo otvaranjem izložbe „Kulturno nasleđe Negotinske Krajine“, autorke Sanje Radosavljević, kustosa pedagoga. Izložbom je predstavljeno bogatstvo materijalne i nematerijalne baštine kroz eksponate iz različitih muzejskih zbirki. Nakon ovoga je direktorka Vesna Stanković otvorila akademiju, ističući da je ustanova kroz devet decenija razvoja postala ključni čuvar kulturno-istorijskog identiteta Negotinske Krajine, kontinuirano odgovarajući na savremene izazove u oblasti zaštite nasleđa. O istorijatu i dobrotvorima muzeja govorio je muzejski savetnik dokumentarista Ivica Trajković, dok je muzejski savetnik Gordan Janjić predstavio arheološka istraživanja. Direktorka Narodnog muzeja Srbije, Bojana Borić Brešković, naglasila je značaj Muzeja Krajine. U ime Ministarstva kulture, državni sekretar Miodrag Ivanović istakao je bogato kulturno nasleđe Negotina. Muzički deo programa izveli su Negotinsko pevačko društvo, Vesna Garabantin, Marko Miljković i Etno-grupa „Marinika“. Akademija je ukazala na značaj muzeja u očuvanju nasleđa Timočke Krajine i Srbije
Muzej Krajine je obeležio 90 godina od osnivanja – Krajina
Muzej Krajine je dobitnik Majske nagrade – Krajina
SAČUVANO NASLEĐE PROŠLOSTI: Muzej Krajine obeležio 90 godina postojanja (FOTO)
Svečana akademija povodom obeležavanja 90 godina Muzeja Krajine
Muzej Krajine je, 29. septembra, obeležio 60 godina od otvaranja Mokranjčeve kuće i 110 godina od smrti Stevana Mokranjca. Nakon nastupa crkvenog hora pod dirigentskom palicom Svetlane Kravčenko, posetioci su uživali u Objašnjenje maestralnoj glumi Ljiljane Jakšić, koja je oživela lik Marije Mokranjac u predstavi muzejskog teatra “Ja ću tebi ljuba biti”, rađenoj po tekstu Sanje Radosavljević, kustosa-pedagoga. Okosnicu monodrame čine pisma i razglednice koje se čuvaju u Zbirci Stevana Mokranjca u Muzeju Krajine, kao i intimne beleške Marije Mokranjac iz Muzeja grada Beograda. Ovi dokumenti osvetljavaju ličnost velikog srpskog umetnika iz najneposrednije blizine, kroz sećanja njegove supruge, koja nežno evocira godine zajedničkog života, Mokranjčevu blagost i dobrotu. Pored umetničkog značaja, ovaj program imao je i važnu edukativnu ulogu, približavajući publici istorijski i lični kontekst Mokranjčevog života i stvaralaštva. Kroz kombinaciju muzike, dramske interpretacije i arhivskih materijala, događaj je doprineo boljem razumevanju njegovog doprinosa srpskoj kulturi i značaju očuvanja kulturnog nasleđa.
Muzej Krajine je tokom 2024. godine obeležio tri decenije od početka prvih sistematskih arheoloških istraživanja na lokalitetu Vrelo – Šarkamen. Otkrića na ovom značajnom rimskom lokalitetu rasvetlila su važne aspekte prošlosti, otkrivajući ostatke monumentalne arhitekture, vredne artefakte i svedočanstva o životu u doba antike. Tokom 30 godina rada, brojni stručnjaci i institucije dali su nemerljiv doprinos očuvanju i proučavanju ovog kulturnog blaga. Povodom ovog jubileja, predstavljena su dva dela dokumentarnog filma “VRELO – ŠARKAMEN KOD NEGOTINA, arheološki projekat, rezidencijalno Objašnjenje memorijalni kompleks rimskog cara Maksimina Daje (307–313)”. Projekat je realizovao arheolog MA Gordan Janjić, muzejski savetnik Muzeja Krajine. Film prikazuje hronologiju arheoloških istraživanja, izazove sa kojima su se istraživači suočavali, otkriće zlatnog nakita i značaj ovog lokaliteta. Nastavkom konzervatorsko-restauratorskih radova, Vrelo – Šarkamen ostaje jedan od ključnih arheoloških dragulja Istočne Srbije, svedočeći o bogatom nasleđu našeg podneblja.
http://muzejkrajine.org.rs/vece-arheoloskog-filma-30-godina-istrazivanja lokaliteta-vrelo-sarkamen/
https://www.ngportal.rs/promovisan-film-o-tri-decenije-istrazivanja-lokaliteta vrelo/
https://muzejkrajine.org.rs/odrzana-projekcija-drugog-dela-filma-o arheoloskom-nalazistu-vrelo-sarkamen/
Muzej Krajine je 2024. godine, povodom 90 godina postojanja, pokrenuo izdavanje periodične publikacije “Svetionik – Godišnjak Muzeja Krajine”. Ovaj časopis predstavlja značajno komunikaciono sredstvo za publikovanje rezultata istraživanja i prezentaciju kulturno-istorijskog nasleđa Timočke Krajine. Prvi broj sadrži šesnaest tekstova koji obuhvataju teme iz arheologije, istorije, etnologije, umetnosti, konzervacije i zaštite baštine, kao i radove dokumentarista, pedagoga i bibliotekara. Cilj godišnjaka je očuvanje, bolja dostupnost i promocija muzejske građe široj javnosti, podstičući interesovanje za proučavanje kulturnog nasleđa. “Svetionik” povezuje stručnjake, istraživače, muzealce, studente i sve zainteresovane za kulturnu baštinu, pružajući prostor za akademsku raspravu i promociju kulturnih vrednosti. Kroz multidisciplinarni pristup i edukativne sadržaje, časopis doprinosi širenju znanja, razmeni ideja i razvoju svesti o značaju kulturnog identiteta, čime igra ključnu ulogu u očuvanju i afirmaciji nasleđa ovog regiona.
Promovisan prvi broj „Svetionika“ - NG Portal
Budilica, gostovanje direktorke Muzeja Krajine, Vesne Stanković
Muzej Krajine je 2024. godine prigodnim programima obeležio 125 godina od rođenja Momčila Mokranjca, uglednog hemičara, profesora i toksikologa, sina kompozitora Stevana Mokranjca. U Galeriji Mokranjčeve kuće održana je edukativna radionica „Hemija, Momčilo i mi“, u saradnji sa Negotinskom gimnazijom. Kroz interaktivne eksperimente, učenici su imali priliku da se upoznaju sa naučnim radom Momčila Mokranjca i njegovim doprinosom hemiji i toksikologiji. Takođe, predstavljena je i publikacija „Mala knjiga o Momčilu St. Mokranjcu“, autorke prof. dr Danijele Đukić Ćosić, koja govori o njegovom životu i naučnom doprinosu. Održano je i stručno vođenje kroz memorijalnu postavku o Momčilu Mokranjcu, koja je 2022. godine otvorena u Mokranjcevoj kuci. Ovi događaji su omogućili posetiocima da na inovativan i pristupačan način saznaju više o značajnom naučniku i njegovom nasleđu, čime je Muzej Krajine još jednom potvrdio svoju ulogu u očuvanju kulturne i naučne baštine.
https://muzejkrajine.org.rs/edukativna-radionica-hemija-momcilo-i-mi/ https://muzejkrajine.org.rs/promocija-publikacije-mala-knjiga-o-momcilu-st mokranjcu/
U toku godine realizovano je ukupno 22 izložbe. Od toga, Muzej Krajine priredio je 11 izložbi, među kojima su 4 nove (“Akvizicije Likovne zbirke Muzeja Krajine”, “Bež’ te Turci”, “Muzejska dokumentacija festvala Mokranjčevi dani” i “Pletenje pruća i trmka – ljubav u nasleđe”) dok je 3 ostvareno u saradnji sa drugim muzejima kroz međumuzejsku saradnju (“Tradicija vašara u Srbiji”, “Tragom vina” i “Dobar kao hleb”). Takođe, 4 ranije otvorene izložbe nastavile Objašnjenje su da gostuju širom Srbije (“Vojvoda Negotinske nahije”, “Kulturno nasleđe Negotinske Krajine”, “Muzejska zaostavština Stevana Mokranjca” i “U čast profesoru MIletu Paunoviću”), omogućavajući širu dostupnost kulturnih sadržaja. Pored toga, Muzej Krajine bio je domaćin za gostujuće izložbe iz drugih muzeja, čime je dodatno obogaćen kulturni program i omogućena razmena muzejskih narativa na nacionalnom nivou. Ove izložbene aktivnosti značajno su doprinele popularizaciji muzejske građe, podsticanju interesovanja javnosti za kulturno nasleđe i jačanju međuinstitucionalne saradnje u oblasti muzeologije.
https://muzejkrajine.org.rs/izlozba-bez-te-turci-eto-veljka/
https://muzejkrajine.org.rs/odrzan-festival-bozicnog-kolaca-cesnica-2024/ https://muzejkrajine.org.rs/zavrsen-projekat-pletenje-pruca-i-trmka-ljubav-u nasledje/ https://muzejkrajine.org.rs/otvorena-izlozba-vinski-letopis-srbije/ https://muzejkrajine.org.rs/otvaranje-izlozbe-vojvoda-negotinske-nahije/ https://muzejkrajine.org.rs/izlozba-vojvoda-negotinske-nahije-u-kladovu/ https://muzejkrajine.org.rs/izlozba-tradicija-vasara-u-srbiji/ https://muzejkrajine.org.rs/otvorena-izlozba-svetomir-nastasijevic-1902-1979 zaboravljeni-neimar-balkanske-muzike/ https://muzejkrajine.org.rs/trstenicka-slovarica/ https://muzejkrajine.org.rs/otvorena-izlozba-muzicu-zasto-te-nema obrazovanje-u-domacickim-skolama/ https://muzejkrajine.org.rs/otvorena-je-izlozba-tragom-vina/ https://www.youtube.com/watch?v=26FFlqUDQCY https://www.youtube.com/watch?v=oPImZeCjCOY https://www.youtube.com/watch?v=FFSJpPDmWzM
Ministarstvo kulture je i u 2024. godini podržalo brojne projekte Muzeja Krajine: U oblasti nepokretnog kulturnog nasleđa podržana je izrada projektne dokumentacije za nastavak konzervatorsko-restauratorskih radova na lokalitetu „Vrelo-Šarkamen“ kod Negotina“. U oblasti digitalizacije podržan je Objašnjenje projekat “Virtuelna prezentacija Hajduk Veljkovog naoružanja”. U oblasti muzejskog nasleđa odobreni su projekti: „Izvođenje sistema za otkrivanje i dojavu požara u Muzeju Hajduk Veljka“; „Konzervacija i restauracija dela Uroša Predića“ i štampanje publikacije za decu „Volim Hajduk Veljka”. Iz oblasti zaštite starih tradicionalnih zanata podržan je projekat „Pletenje pruća i trmka“. U oblasti izdavačke delatnosti podržan je projekat „Svetionik Godišnjak Muzeja Krajine“. U oblasti pozorišne umetnosti odobren je projekat: „Muzejski teatri Muzeja Krajine o Stevanu St. Mokranjcu i Nadeždi Petrović“. U oblasti arheološkog nasleđa odobreni su projekti našim partnerima: Arheološkom institutu za projekat „Vrelo – Šarkamen, arheološka istraživanja, prezentacija i promocija” i Balkanološkom institutu SANU za projekat „Arheološko iskopavanje lokaliteta „Ćetaće“ – Radujevac“.
ODOBRENI PROJEKTI MUZEJU KRAJINE ZA 2024. GODINU – Krajina
Realizovan projekat „Volim Hajduk Veljka“ – Krajina
Muzej Krajine je tokom 2024. godine organizovao 11 promocija publikacija. Od toga je Muzej objavio 5 publikacija („Svetionik – Godišnjak Muzeja Krajine“, „Muzejska dokumentacija festivala Mokranjčevi dani“, autora Ivice Trajkovića, muzejskog savetnika dokumentariste, dok je istoričarka umetnosti Vesna Nikolić, viša kustoskinja, autorka 2 publikacije: „Likovna zbirka Muzeja Krajine u Negotinu“, i „Volim Hajduk Veljka“, kao i kataloga izložbe „Bež’ te Turci, eto Veljka“, na kojem je koautorka i Slađana Milošević, viši knjižničar). Takođe, u saradnji sa Udruženjem „Gergina“ promovisana je publikacija „Tradicionalna arhitektura sela Mokranja, inspiracija u kamenu“, autora Ivice Trajkovića, muzejskog savetnika dokumentariste Muzeja Krajine i Siniše Čelojevića. Pored ovih organizovana je i promocija publikacije Muzeja Krajine „Muzejska zaostavština Stevana Mokranjca – pisma i razglednice“, koja je publikovana 2016. godine. Takođe, Muzej je bio domaćin i za promocije 4 publikacije („Mala knjiga o Momčilu St. Mokranjcu“, „Trstenička slovarica“ , „Antologija srpske horske muzike 1–4“ i „10 godina VEF-a“).
Promocija publikacije "Katalog Likovne zbirke Muzeja Krajine u Negotinu"
Muzej Krajine je tokom 2024. godine organizovao niz edukativnih radionica namenjenih različitim uzrastima, sa ciljem očuvanja kulturne baštine i podsticanja kreativnosti kod učesnika. Posebno su se istakle „Hemija, Momčilo i mi“, održana povodom 125 godina od rođenja Momčila Mokranjca, „Gde ja stadoh, ti produži“, radionica veza u okviru Majskih svečanosti i „Volim junaka velikog boja, Hajduk Veljka super heroja, održana povodom dečije nedelje. Tradicionalna „Uskršnja radionica“ okupila je najmlađe, dok je kroz program „Pletenje pruća i trmka – ljubav u nasleđe“ promovisano očuvanje starih zanata. Radionice su obuhvatale i muzičke i filmske aktivnosti, poput „Moj pogled na svet“, večeri kratkog dečjeg filma, i interaktivnih muzičkih radionica u okviru Međunarodnog vokalnog etno-festivala mladih. Kroz ove programe, Muzej Krajine je još jednom potvrdio svoju posvećenost edukaciji i promociji kulturnog nasleđa na savremen i kreativan način.
Tokom 2024. godine, putem projekta Ministarstva kulture, Muzej Krajine sa svojim muzejskim teatrima gostovao je u 10 gradova širom Srbije (Muzej rudničko-takovskog kraja, Narodni muzej Zrenjanin, Muzej Vojvodine, Narodni muzej Leskovac, Narodni muzej Vranje, Narodni muzej Niš, Muzejska zbirka Narodnog univerziteta Trstenik, Narodni muzej Kraljevo, DK Studentski grad Beograd i DK Aleksandrovac). Monodrame, „Ja ću tebi ljuba biti“, posvećena slavnom srpskom kompozitoru Stevanu Mokranjcu ispričana kroz ispovest njegove supruge Marije i „Nadežda Petrović, život kao ljubav na delu“, posvećena velikoj heroini Nadeždi Petrović, imaju za cilj afirmaciju tradicije, kulture i muzičkog obrazovanja, kao i negovanje vrednosti srpske istorije i opšte kulture. Obe doprinose podizanju svesti o očuvanju, zaštiti i značaju Objašnjenje kulturne baštine. Na jedan jednostavan, prijemčiv, neposredan način upoznaju posetioce/publiku sa velikanima naše muzičke kulture i istorije i nenametljivo doprinose edukaciji, što i jeste jedan od načina informalnog obrazovanja u muzejima, putem muzejskog teatra kao oblika komunikacije.
Dramski prikaz života Stevana Mokranjca, RTV Vranje, monodrama "Ja ću tebi ljuba biti", 18.11.2024.
Muzejski teatar Muzeja Krajine "Ja ću tebi ljuba biti", snimak kompletne monodrame izvedene u Vranju