ICOM SRBIJA NAGRADA 2024
Radmila Vlatkovic
Muzejska savetnica
GALERIJA "ČEDOMIR KRSTIĆ", PIROT
Radmila Vlatković se bavi proučavanjem umetničkog i kulturnog nasleđa Pirota I okoline, a poseban interes ima za ćilimarstvo, sakralne spomenike i tokove savremeneumetnosti. Organizovala više od 800 izložbenih postavki u gradu i na strani. Najuspešnije: "Pirotski ćilim" u Galeriji SANU Beograd, "Staklo i porcelain Pirota"; Umetnička zbirka "Prvog maja"; "100 godina od rođenja Čedomira Krstića" zatim samostalne i kolektivne izložbe u okviru Galerije "Čedomir Krstić". Kod Zavoda za intelektualnu svojinu zaštitila pirotski ćilim geografskom oznakom porekla, evidentirala i kartotečki obradila umetnika dela na nivou grada nakon privatizacija-preko 800 dela likovne i primenjenih umetnosti. U saradnji sa RZZSK obavila terenska istraživanja o stanju na crkvama i manastirima na koridoru Niš-Pirot-Dimitrovgrad a u cilju njihove konzervacije I restauracije. U informativnim glasilima objavila seriju likovnih prikaza i kritika a u Pirotskom I drugim zbornicima ičasopisu Likovni život tekstove iz oblasti savremenog likovnog stvaralaštva. Za kataloge izložbi napisala oko 200 predgovora. Objavila 17 publikacija: Pirotski ćilim, SANU Beograd, 1996; Likovni život Pirota 1950-1995, 1999; Staklo i porcelain Pirota kraj XIX i početak XX veka, 2003; Uroš Kostić-Umetnost kao život, 2012; Zaštićeni spomenici kulture Pirota,2012; Milorad Antić-Portreti života, 2013; Čuvari vremena, 2013; Umetnička zbirka "Prvog maja", 2013; Ćilim -Slikovito pismo, 2013; Umetnička zbirka Galerije "Čedomir Krstić" 2016; Likovna kritika Pirota, 2017; Album sećanja, 2018; Nove akvizicije, 2020; Pirotski Leksikon, Službeni glasnik Beograd, 2012; Portreti života Milorada Antića ,2020; Nove Akvizicije II, 2022; Nove Akvizicije III, 2023. Kao istoričar umetnosti, muzejski savetnik radi i na drugim poslovima u oblasti kulture: Osnivač LEMEK-a, organizator Festivala Pirotskog ćilima, likovnih radionica, učesnik likovnih kolonija, stručni konsultant I predsednik Komisije za zaštitu tkanja, Komisije za izmeštanje skulptura i mozaika iz Fabrike Prvog maja u parkovske površine grada. Čuva i štiti kulturno nasleđe grada, usko sarađuje sa svim likovnim udruženjima grada štiteći interese struke.
"Ćilim Slikovito pismo", publikacija koja je objavljena u izdanju Muzeja Ponišavljka Pirot a pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture RS. Publikacija donosi nova saznanja o pirotskom ćilimarstvu kroz istoriju, arhivska dokumenta i likovnim prilozima zbirke ćilima grada Pirota. Cilj ovog monografskog izdanja je da se kroz istorijat pirotskog ćilimarstva, sa novim podacima i zapažanjima, kroz obradu zbirke Muzeja Ponišavlja, ukaže na značaj ovog jedinstvenog proizvoda u životu srpskog naroda a kroz obradu šara i kolorita pokaže kreativnost pirotske tkalje. Kao retka i jedno vreme zanemarena oblast, ćilimarstvo sve više dobija na značaju i deo je predmeta proučavanja mnogih etnologa, istoričara umetnosti, arheologa a u savremenim uslovima i dizajnera. Osim upotrebne i zanatske vrednosti ovog proizvoda, evidentna je i njegova umetnička koja zalazi u sferu duhovnosti. U nedostatku interdisciplinarnih istraživanja, neka pitanja ostaće i dalje bez odgovora.
https://www.antikvarne-knjige.com/knjige/detail-item_id-5742
https://books.google.rs/books/about/%C4%86ilim_slikovito_pismo.html?id=yK0MjwEACAAJ&redir_esc=y
ZAŠTIĆENI SPOMENICI KULTURE Zaštita i prezentacija spomeničkog nasleđa je jako bitna stvar u oblasti kulturne politike jer u savremenom društvu brzo nestaju uslovi za održavanje, novo nastajanje i trajanje arhitektonskih celina Nestaju društveni i psihološki okviri i stabilnost za očuvanje malih seoskih obeležja, crkava i manastira, gradskih stambenih objekata, od kojih u mnogome zavisi čuvanje i održavanje staleža, vere, kultova, običaja i predanja. Središte stvaranja, upotrebe, trajanja i čuvanja nalazi se u lokalnim, tradicionalnim društvenim zajednicama a iskazivanje je uslovljeno prirodnom sredinom, ekonomskim stanjem i kulturnim odnosima i ambijentom na širem prostoru.Jedan od osnovnih vidova zaštite je zaštita spomenika kroz dokumentaciju, koja se formira na osnovu detaljnih tehničkih snimanja, prikupljanja i stručne obrade svih podataka. Na ovaj način obrađena je kompletna dokumentacija za 12 objekata-počev od Hristićevog konaka i kuće Bela mačka do Begove kule sa vodenicom, starih pekara i grnčarskih radnji. Pomoću ove dokumentacije može se izraditi projekat za obnovu.
Zaštićeno spomeničko nasleđe Pirota
https://www.politika.rs/sr/clanak/506010/Uvek-sam-tezila-da-u-svom-radu-budem-na-sopstvenom-tlu
https://jugmedia.rs/evo-koji-grad-na-jugostopku-srbije-nosi-epitet-mali-jerusalim/
UMETNIČKA ZBIRKA PRVOG MAJA Uz prezentaciju zbirke „Prvog maja“ Radmila Vlatković se lapidarno osvrće na formiranje umetničkih zbirki u prošlosti, koje su, kad su osnivane u okvirima institucija bile veoma udaljene od industrijskih pogona kao što je to slučaj u Pirotu. Sedamdesetih godina prošlog veka, kada su tendencije „Prvog maja“ za formiranjem umetničke zbirke potvrđene u praksi, u prostorijama fabrike održavani su Susreti o kulturi rada u kojima su učestvovali ugledni poznavaoci te materije. Podaci koje autor iznosi u vezi sa tim ostaće zabeleženi kao važni trenuci za kulturnu istoriju Pirota. Autor koristi lokalnu štampu, ali se nije ograničila samo na taj izvor. Koristila je selektivno i druge pisane izvore kao i izjave i sećanja autora zastupljenih u zbirci. Zbirka obuhvata 170 umetničkih dela ostvarenim u različitim likovnim tehnikama. Zastupljen je mozaik, vitraž, tapiserija, skulptura, slika, grafika. Sa izuzetkom stvaralaca koji nisu poznati savremenoj istoriji umetnosti, ostala dela su radovi veoma poznatih
https://www.plusonline.rs/uz-puno-emocija-i-nostalgije-otvorena-izlo-ba-umetni-ka-zbirka-prvog-maja-
https://www.danas.rs/kultura/dela-iz-umetnicke-zbirke-prvog-maja-uskoro-ce-biti-izlozena-u-pirotu/
https://www.pirotskevesti.rs/umetnicke-slike-umesto-neisplacenih-zarada/
LIKOVNA KRITIKA PIROTA Ideja za ovu publikaciju nastala je u želji da se sačuva veliki broj objavljenih tekstova o likovnim događajima u gradu u lokalnim novinskim izdanjima, drugim medijima, u monografskim izdanjima ili predgovorimaza kataloge i na krajukaolikovne kritike sa otvaranja izložbenih postavki. To je bio povod ali moj cilj, kao sastavljača, okrenut je tome da se likovna kritika afirmiše kao disciplina i pokaže da ona postoji kao specifična oblast u kritici i javnoj reči, koja ima svoje metode, svoje principe pa i svoju istoriju. Ovaj zadatak je utoliko teži što je ovo prvo izdanje na teritoriji Pirota i tim značajnije jer pokriva čitav jedan period koliko i traje izlagačka tradicija u gradu. Izbor tekstova je hronološki određen, vremenski ograničen terminima izložbenih postavki u gradu a prostori dešavanja su holovi, foajei, muzeji a najvećim delom namenski prostor, Galerija „Čedomir Krstić“.
https://www.plusonline.rs/galerija-cedomir-krstic-objavila-likovnu-kritiku-pirota
UMETNIČKA ZBIRKA GALERIJE “ČEDOMIR KRSTIĆ” Publikacija pruža sistematski prikaz umetničke zbirke (187 dela) nudeći uvid u jedan vredan segment likovne produkcije. Glavni aspekti ovog izdanja upotpunjuju saznanja iz najmanje tri oblasti:muzeologije, istorije umetnosti i kulturne istorije. Pošto su u pregled uvrštene sve likovne tehnike(slikarska dela u tehnici ulja, akvarela, gvaša i pastela, crteži, grafike, skulpture, mozaici ifotografije), dobija se svojevrstan doživljaj umetničkog žanra kroz različite tehnike izvođenja. Putemkataloga i biografija možemo pratiti individualne sklonosti autora, stilove i umetničke tendencije.Kolekcija je stvarana putem otkupa, poklona i kao deo legata. Uloga Galerije je da predmete u svomvlasništvu sačuva, obradi i prikaže javnosti. Ova publikacija shodno tome obrađuje i prikazuje likovnadela želeći da putem štampanog traga ostvari komunikaciju s publikom, u nadi da će se prepoznatitrud i dobročinstvo više generacija koje su doprinele stvaranju ove impozantne kolekcije, ali i daće se pružiti dovoljno potrebnih informacija za dalja istraživanja i inspirisati nove generacije
https://www.plusonline.rs/tag/radmila-vlatkovic
https://jugmedia.rs/ideja-pirotske-galerije-za-formiranje-muzeja-savremene-umetnosti-u-gradu/
ALBUM SEĆANJA Neizbežno da je razvoj novih tehnologija potisnuo navike čuvanja fotografija na papiru, njihovu izradu, uramljivanje i držanje fotografija na vidnom mestu. Danas je ovu lepu i pomalo romantičnu naviku zamenilo čuvanje fotografija u folderima, foto-aparatima, na diskovima i desktopu računara. Ipak, bez obzira na formu, fotografija se održala i kao veoma značajan medijum za čuvanje uspomena.Tako je i Galerija sačuvala fotografije svih značajnih događaja u okviru svog prostora, značajne susrete sa umetnicima, likovne radionice, koncerte, aukcije, predavanja i sve ono što ne želimo da zaboravimo. Sa protokom vremena i informacija mnoga sećanja se gube i teško ih je spontano evocirati ali fotografija je tu da vrati i sačuva sećanja. Stranice Albuma sačuvaće istoriju likovne institucije, ličnosti koje su je činile, sačuvaće bogatu istoriju autora koji su deo dešavanja i otrgnuti od zaborava umetnike koji više nisu među nama.
https://www.youtube.com/watch?v=vCdNbT8FmXQ
https://www.plusonline.rs/album-secanja-nova-publikacija-galerije-cedomir-krstic
Kao nastavak publikacije Umetnička zbirka Galerije „Čedomir Krstić“, nastala je publikacija NOVE AKVIZICIJE koja sadrži umetnička dela dobijena putem poklona u periodu od 2016.do 2023.godine. Publikacija sadrži i novodobijene Legate pirotskih autora tako da u svom depou trenutno ima 10 legata i Zbirku slika, grafika, crteža, predmeta primenjenih umetnosti, ukupno 565 umetničkih radova.U trenutku kada je Galerija navršila 44 godine postojanja i intenzivnog rada možemo zaključiti, daje kao institucija aktivno reflektovala sve značajnije tendencije najpre srpske a onda i šire umetnosti druge polovine dvadesetog i početka dvadeset prvog veka. O tome svedoči jedna izuzetno bogata zbirkaumetničkih dela, vredna kulturno-umetnička baština, koja će ostati u nasleđe budućim pokolenjima, kao dokaz o značaju likovne kulture i obrazovanja.Možemo slobodno reći da je poslednjih godina učinjen značajan korak na promociji rada Galerije i promociji Fonda umetničkih dela, organizovanjem izložbi i objavljivanjem u medijima. Umetnička zbirka je obogaćena radovima umetnika koji
FESTIVAL PIROTSKOG ĆILIMA Tkanje je jedan od najkreativnijih načina za ispoljavanje ženske maštovitosti, kao i sposobnosti izražavanja rukama. Ono je, vekovno taloženje znanja i iskustava sakupljenih kroz prošlo trajanje. Tako su ćilimi ne samo dokaz velikog i postojanog narodnog umetničkog duha, već i „živi“ dokument za proučavanje naroda. Tkanje ćilima predstavlja specifičan oblik izražavanja narodne kulture postajući skriveni medijum simbolike, koji vremenom prevladava u jednoj oblasti i postaje njen znak raspoznavanja. Osim što je deo narodnog stvaralaštva, deo je i narodne umetnosti, odraz je mentaliteta stanovnika ove oblasti. Kao jedini kreator i tvorac ove narodne umetnosti je pirotska tkalja – ćilimarka koja je tim svojim radom obeležila period od više vekova. Ćilimarstvo je delatnost vezana isključivo za gradski prostor a gradska periferija bila je granica ovoj radinosti
https://www.youtube.com/watch?v=dgEg3VhVmcU
https://www.plusonline.rs/odr-an-prvi-festival-pirotskog-ilima
https://www.ekspres.net/scena/sta-nam-donosi-prvi-festival-pirotskog-cilima-29-7-2022
IZMEŠTANJE UMETNIČKE ZBIRKE PRVOG MAJA Nakon procesa privatizacije IO "Prvi maj" u petom procesu privatizacije preostala je Umetnička zbirka Prvog maja. Gradska Uprava Pirot je nakon sugestije Galerije "Čedomir Krstić" otkupila slike, grafike, crteže, tapiserije, skulpture i mozaike iz ove zbirke i odlukom Galerije date su lokacije za njihovo izmeštanje. Od 170 umetničkih dela, sačuvane su 50 slike,grafike i crteži, 5 tapiserija, 1 vitraž, 25 skulptura i 8 mozaika. Među značajnijim imenima su akademski stvaraoci: Mića Popović, Stojan Ćelić, Jovan Kratohvil, Dušan Džamonja, Milena Lah, Matija Vuković... kao i inostrani autori čija su dela otkupljena sa Aranđelovačke smotre "Mermer i zvuci". Pokretna umetnička dela našla su svoje mesto u okviru galerijskog fonda a skulpture i mozaici biće raspoređeni u gradu. Galerija je početkom 2023.godine organizovala izložbu ove zbirke i tom prilikom ukazala na značaj ovih dela.
https://www.danas.rs/kultura/dela-iz-umetnicke-zbirke-prvog-maja-uskoro-ce-biti-izlozena-u-pirotu/
UNAPREĐENJE IZLOŽBENOG PROSTORA I DEPOA-Dolaskom Radmile Vlatković, učinjen je značajan korak na promociji rada Galerije i njegovog fonda (650 umetničkih dela stručno je muzeološki obradjeno sa 10 postojećih legata pirotskih autora, među njima i legat Čedomira Krstića po kome Galerija i nosi naziv). Organizovanju se izložbe po konkursu i pored lokalnih autora pravoučešća imaju autori cele Srbije. Istovremeno se organizuju tematske I kolektivne izložbe a značajna je saradnja sa drugim muzejima i galerijama. U proseku je programom predviđeno 25 izložbenih postavki a umetnička zbirka se obogaćuje putem poklona nakon izložbi.Velikim angažovanjem izložbeni prostori su profesionalno opremljeni svim izložbenim pomagalima, adekvatnim osvetljenjem, alarmnim uređajima, video nadzorom a opremljen je profesionalni depo sa klizećim policama i fijokarima. U godinama koje predstoje ostaje obaveza održavanja visokog profesionalnog i kvalitetnog nivoa rada sa težnjom da ovaj prostor preraste u Muzej savremene umetnosti, edukativni prostor i centar kulturnih zbivanja grada.
https://www.facebook.com/galerijacedomirkrstic/?locale=sr_RS
https://www.pirotskevesti.rs/tag/galerija-cedomir-krstic-pirot/