ICOM SRBIJA NAGRADA 2024
UMETNIČKA GALERIJA "NADEŽDA PETROVIĆ"
Čačak
U godini nakon velikog jubileja, ustanova je uspešno odgovorila izazovu da u kontinuitetu realizuje značajne, angažovane, umetnički relevantne i produkciono zahtevne projekte i tako ostala sinonim za visoke domete u kulturi na domaćoj i internacionalnoj sceni. Afirmacijom netipičnih i publici atraktivnijih lokacija, postignuta je još intenzivija integracija sa lokalnom zajednicom.
Naglasak na programskoj aktivnosti za 2024. godinu, bio je na realizaciji 32. Memorijala Nadežde Petrović – bijenalne izložbe savremene umetnosti kao najvažnijeg programa ustanove, kao i organizovanju izložbi značajnih autora sa scene savremene vizuelne umetnosti i, u kvalitativnom smislu, unapređenje i nastavak aktivnosti proisteklih iz projekta ''Čačanska rodna – Čačak, nacionalna prestonica kulture 2023'', a u cilju postizanja dugoročnih ciljeva i kontinuiteta u praćenju i prezentaciji aktuelne umetničke prakse i teorijske misli u oblasti savremene vizuelne umetnosti. Početak prethodne godine bio je u znaku retrospektivne izložbe Vladimira Perića Talenta – dobitnika Nagrade publike na 30. Memorijalu Nadežde Petrović (otvorene pred sam kraj 2023. godine). Ostali programi Umetničke galerije „Nadežda Petrović“ Čačak za 2024. godinu realizovani su kroz delatnost muzeološke zaštite, izložbenih aktivnosti, izdavačke delatnosti, oblast pedagoškog rada, filmski i video program, brojne i raznovrsne diskurzivne programe, intenzivnu saradnju sa institucijama i pojedincima u Srbiji i regionu, gostovanja i partnerske programe realizovane u saradnji sa drugim organizatorima u prostorima ustanove. Takođe, novoizgrađeno dvorište/amfiteatar je, zajedničkim aktivnostima sa ostalim akterima na kulturnoj sceni grada (ustanove, udruženja, organizacije civilnog društva, pojedinci) je postalo novo mesto – nestandardni prostor za realizaciju raznovrsnih kulturnih i umetničkih sadržaja u letnjem periodu i jezgro budućeg muzejskog kvarta koji će svoj puni smisao dobiti otvaranjem Muzeja košarke.
Najvidljiviji i za javnost najinteresantniji segment delatnosti koju Galerija obavlja svakako jesu izložbe. Izložbeni program može se karakterisati i kao prezentovanje savremene umetničke prakse i prezentovanje kulturnog nasleđa u zavisnosti od toga kom segmentu delatnosti pripada. U toku 2024. godine u Galeriji je priređeno 7 izložbi i dve ulične galerije. Takođe, realizovano je i 7 izložbi-gostovanja naših izložbi i programa, u okviru saradnje sa partnerskim institucijama u zemlji i regionu (Narodni muzej Beograd, institucije u Italiji, Hrvatskoj, BiH, Crnoj Gori. Uz redovne konzervatorsko-restauratorske radove na delima iz zbirki, izvršena je, u organizaciji naše ustanove i konzervacija Meštrovićevog spomenika Nadeždi Petrović. Takođe, na inicijativu naše ustanove, centar Čačka sa pomenutim spomenikom kao jezgrom je postao pešačka zona i novi Trg Nadežde Petrović. U okviru stalne stručne i naučno-istraživačke delatnosti, pokrenut je projekat ''Detinjstvo Nadežde Petrović''. Projekat će sadržati objavljivanje tri knjige pod zajedničkim naslovom „Detinjstvo Nadežde Petrović“ koje bi čitaocima približile Nadeždino detinjstvo i odrastanje - period njenog života koji do sada nije bio u fokusu. Godinama unazad, vrlo važan segment aktivnosti, deo šire oblasti odnosa sa javnošću i muzejske komunikacije i edukacije, prateći programi ustanove su bili ono po čemu se Umetnička galerija „Nadežda Petrović“ posebno izdvaja od sličnih ustanova u Srbiji. Tokom 2024. godine, ustanova je realizovala i učestvovala u realizaciji programa u novootvorenom amfiteatru ustanove, kao i u drugim alternativnim prostorima u gradu, nastavljajući tako pokrenute projekte u 2023, godini Prestonice kulture Srbije i afirmišući buduću, nadamo se redovnu manifestaciju LETO U GALERIJI.
Aktivnosti
NADEŽDA – SAVREMENICI – SLEDBENICI Dugo putovanje srpske umetnosti do modernizma – pogled kroz dela iz zbirki ustanove; Umetnička galerija „Nadežda Petrović“ Čačak nakon obeležavanja 150 godina od rođenja naše veličanstvene umetnice, predstavila je povodom Dana državnosti i Nacionalne prestonice kulture – Čačanska rodna 2023 - analitičku izložbu Nadeždine umetničke raskoši. Pred savremenom umetnošću je puno izazova, novih kretanja i inovacija, ali je mesto Nadeždinog slikarstva u stvaranju srpske moderne nesporno. U svakom od izloženih dela naslućuju se i očitavaju promene, oslobađanje od konvencionalnih stega i tradicionalističkog pristupa, analizirajući umetničku i društvenu misiju Nadežde Petrović, vodeći do rešenja koja danas čine savremenu umetničku praksu. Izložba ,,Nadežda – Savremenici – Sledbenici“ je pokušaj sagledavanja uticaja Nadežde Petrović na srpsku umetnost i umetnike kao ogled na primerima dela iz zbirki Umetničke galerije „Nadežda Petrović”. Izložba sadrži dela još 47 autora sa po jednom slikom koje jasno ukazuju na njen uticaj u u sveukupnom likovnom razvoju naših krajeva.
„Dijalog: Nadežda Petrović – A.M. Leka“ – samostalna izložba Aleksandra Leke Mladenovića; 34 eksponata - 3 slike Nadežde Petrović i 31 rad A. Mladenovića; U pitanju je koncept u kome umetnik ostvaruje umetnički dijalog sa Nadeždom Petrović. Podstaknut je obeležavanjem 150 godina od Nadeždinog rođenja (2023). Deo umetničkih radova za izložbu nastao je tokom 2022. i početkom 2023. godine. Izložba je proširena sa radovima nastalim u prethodnih deset godina u okviru ciklusa u kome Mladenović stvara omaže važnim ličnostima 19. i 20. veka, sa posebnim akcentom na upečatljive ličnosti pop-kulture. Uvođenjem dela iz ovog ciklusa Nadežda Petrović je stavljena u kontekst sveopšteg svetskog vremena i prostora i smeštena među pop ikone savremenog doba. Pored dela A. Mladenovića, u cilju njegovog dijaloga, izložene su tri slike Nadežde Petrović (Dunav kod Beograda, Tašmajdan i Portret žene) koje su vlasništvo Muzeja grada Beograda.
„AKVIZICIJE 2018 - 2023“ Izložba je realizovana kao izbor iz radova otkupljenih ili dobijenih na poklon od 2018. do 2023. godine, sa naglaskom na delima koja su do sada retko (ili uopšte nisu) prezentovana publici Galerije. Kroz eksponate različite medijske, stilske i tematske provenijencije, izložene u dva galerijska prostora, predstavljeni su opusi umetnika i umetnica različitih generacija, mesta porekla i stvaralačkih iskustava, koji grade istorijsku liniju razvoja srpske i jugoslovenske moderne, ili se tiču savremenih umetničkih promišljanja. Autorke izložbe su tri najmlađe kustoskinje, pripadnice nove generacije u stručnom timu ustanove - Katarina Stevlić, Danka Belić i Katarina Simeunović.
IZLOŽBE U JAVNOM PROSTORU GRADA ČAČKA I GOSTOVANJA „Jugoslovenska i srpska košarka 1923–2023. Košarka u Čačku 1940–2023“ “ – ulična galerija Gradska plaža na Moravi; „Skulpture u javnom prostoru grada Čačka iz fonda Umetničke galerije „Nadežda Petrović“ – ulična galerija Gradski trg i Gradsko šetalište u Čačku; Dodirom kroz stvaralaštvo Nadežde Petrović Tiflološki muzej, Zagreb 22. februar – 22. Mart Muzej Hercegovine, Trebinje 28. jun – 17. jul Moderna galerija, Podgorica 4 – 29. septembar; „Nadežda Petrovićˮ Muzej ugljarstva, Senjski rudnik 18. maj – 18. jun Trg 13. jul, Pljevlja 9. jul – 10. avgust Sala „Granziolˮ, Preganciol, Trevizo 21 – 22. septembar; BOGIĆ RISIMOVIĆ RISIM: PLAVA LINIJA. Crteži iz Spomen-zbirke Bogića Risimovića Risima Kabinet grafike Narodnog muzeja Srbije, Beograd; Nadežda i savremenici – izbor iz zbirke Umetničke galerije „Nadežda Petrovićˮ Narodni muzej, Šabac
32. Memorijal Nadežde Petrović – „Memorijal Sonja S.“ Umetnička galerija Nadežda Petrović, Galerija Risim, Narodni muzej Čačak, Kulturni centar Čačak, javni prostori u gradu Naziv izložbe „Memorijal Sonja S.“ referenca je na dve žene, na legendarnu glumicu Sonju Savić i slikarku Nadeždu Petrović, ali i na središnji kulturni događaj grada Čačka, Memorijal Nadežde Petrović. Naslov koji referiše na poznatu srpsku glumicu nema ništa sa njom kao konkretnom osobom, već njeno skraćeno ime služi kao metafora uloge u igri, koje je tematski okvir ovog koncepta. „Memorijal Sonja S.“ kombinuje dominantna pravila umetničkog sistema, društvenih uloga, ali i uloga koje nadilaze puke ljudske odnose i zadiru u polje odnosa između vrsta. Kompleksnost izložbe podrazumevala je skoro celogodišnji angažman na realizaciji projekta, kako zbog novih produkcija koje su rađene isključivo za ovo izdanje manifestacije, tako i zbog broja umetnika koji su učestvovali, a koji su pozicionirani na različitim geografskim lokacijama.
https://www.youtube.com/watch?v=6EMte5Z0jxM
https://www.youtube.com/watch?v=ZmlhI0Ov1C8
„Pustolovina“ – samostalna izložba Davora Dukića, dvostruko nagrađenog autora na 29. Memorijalu Nadežde Petrović; Samostalna izložba umetnika Davora Dukića organizovana je kao realizacija nagrada koje je umetnik dobio kao izlagač na 29. Memorijalu Nadežde Petrović (2018). Dukić je tada bio dvostruki laureat - žiri mu je dodelio Nagradu Umetničke galerije „Nadežda Petrović“, a zahvaljujući glasovima posetilaca izložbe, dobitnik je Nagrade publike. Davor Dukić se bavi savremenom skulpturom. Na izložbi se predstavio sa delima iz najnovije produkcije među kojima su monumentalne skulpture i sitna plastika. Kroz izložbu Dukić razrađuje dva koncepta. Materijalizuje osnovne gradivne elemente posmatrajući stvorene skulpture kao proizvodnju fikcije stvarnosti i predstavlja svoj odnos prema detinjstvu i iskustvu odrastanja. Deo izloženih radova realizovan je kao produkcija kroz konkurs Ministarstva kulture čime Galerija nastavlja da ulaže u produkciju umetničkih radova u okviru naše savremene umetnosti.
„Zagonetnost realnih prizora“ – izložba slika i crteža iz Legata Božidara Prodanovića Umetnička galerija Nadežda Petrović U očekivanju adekvatnog prostora za potrebe stalne legatske postavke, izložbom i monografijom pod nazivom Božidar Prodanović : zagonetnost realnih prizora, Galerija kao baštinik Legata obeležila je stogodišnjicu rođenja Božidara Prodanovića (1923 – 2006). Na izložbi je prezentovano 66 umetničkih dela sa akcentom na slikama, dok su druge likovne discipline iz Prodanovićeve zaostavštine (grafike, crteži, akvareli, mozaici) zastupljene i kao problemska poveznica i kao ilustracija bogatstva same kolekcije, posebno imajući u vidu da nas u narednim godinama očekuju tematske izložbe vezane za ostale legatske kolekcije.
https://www.youtube.com/watch?v=S1yPHWVQ9KY
https://www.youtube.com/watch?v=iRmn7w4DIAA
Izdavačka delatnost: Pored redovnih izdanja – kataloga i prospekata koje prate izložbe u prostoru Galerije, Umetnička galerija „Nadežda Petrović“ Čačak je u 2024. godini objavila i sledeće publikacije: Godišnji Almanah, br. 6 Prezentacija godišnjeg programa 2023.; Slikarski razgovori Projekat „Slikarski razgovoriˮ, namenjen upoznavanju publike sa zbirnim fondom Galerije predstavio je posetiocima Spomen-sobe Galerije ukupno 32 umetnička dela 29 autora; Sve boje godine Edicija „Deca i slikeˮ, sveska 4 Knjiga „za male i velike čitaoce i čitateljkeˮ sadrži tekstove o svakom godišnjem dobu i niz slika uz koje su njihovi opisi, a koje u svojim zbirkama čuva Umetnička galerija „Nadežda Petrovićˮ; Filmski i video program Umetničke galerije „Nadežda Petrovićˮ 2015 – 2024. Edicija Posebna izdanja; Božidar Prodanović: zagonetnost realnih prizora Monografija - prva monografija i iscrpna studija o jednoj umetničkoj ličnosti koja je ostavila značajan trag u srpskoj likovnoj umetnosti druge polovine 20. veka
FILMSKI I VIDEO PROGRAM GALERIJE Održane su autorske projekcije, mini retrospektive, festivalske retrospektive i objavljena je publikacija koja, uz glavni tekst autora programa, sadrži i stručne kritičke tekstove teoretičara-učesnika programa i pripadnika lokalne kulturne scene i predstavlja svojevrsni presek desetogodišnje realizacije programa. Kao gosti, na projekcijama i razgovorima nakon projekcija su učestvovali: Petar Mitrić, filmski kritičar/ Luka Papić, reditelj; Saša Radojević, kritičar/ Tara Gajović, rediteljka; Aleksandra Sekulić, urednica CZKD/ Aleksandrija Ajduković, autorka; Marija Rodić, umetnička direktorka festivala MikroFAF/ Aleksandar Gubaš, kulturni i medijski aktivista; Dejan Dabić, filmski kritičar/ Bojan Jovanović, autor; Ivan Velisavljević dramaturg/ Saša Petrović Zulja, autor; Milan Milosavljević, rukovodilac Akademskog filmskog centra DKSG/ Filip Markovinović, reditelj; Ana Filipović, istoričarka umetnosti/ Dane Komljen, reditelj; Dušan Darijević, novinar; Iva Leković, doktorand Fakulteta dramskih umetnosti/ Marta Popivoda, rediteljka. Tokom dvomesečnog trajanja programa, prikazano je ukupno 40 naslova, dokumentarnih, kratkih igranih, eksperimentalnih i alternativnih filmova i video radova ili inserata iz istorijski značajnih filmova i dužih video radova.
Filmski i video program Galerije, nasslovna
Edukativni i program za decu - Skoro svi programi Galerije imaju u osnovi edukativni karakter s tim što nisu svi namenjeni istoj populaciji. Rad na zaštiti, prezentaciji i afirmaciji kulturnog nasleđa baziran je, kako na umetničkoj zaostavštini Nadežde Petrović, tako i na afirmaciji pozitivnih vrednosti savremene umetničke produkcije. Pored redovnih vođenja kroz izložbe i diskurzivne programe, izdvajamo: Dokumentarna izložba „Dr Dragiša Mišović“ OŠ „Dr Dragiša Mišović“, Čačak mart – maj 2024.; Građanski ženski kostim u Srbiji krajem 19. veka 13. mart 2024. U okviru dugogodišnjeg projekta „Sa Nadeždom kroz vreme“ realizovana je izrada ženskog kostima po fotografiji porodice Nadežde Petrović; Javni nastup – predavanje i radionica 29. mart 2024.; Nadežda Petrović i boravak u Senjskom rudniku 18. maj 2024; JELENA VESIĆ READS ROK 25. oktobar 2024. Izlaganje Jelene Vesić koncipirano je na razmeđi predavanja i performansa, uključujući u diskusioni narativ elemente samo-refleksije, društvene refleksije, ispovesti i poetske fikcije.